Rundt om i verda deles det no skakande forteljingar om overgrep, seksuell trakasering og sexisme. #metoo er overveldande: makt / assymetri / uønska seksuell oppmerksomheit. .
Meetoo minner om kor uendeleg viktig det er få forteljingane fortalt, opp og fram til overflata! For først då kan vi gjere noko med det.
Eg står her framfor stortinget som oslo biskop. Har de høyrt om Tamar? Det hadde ikkje eg:
Høyr no frå 2. Samuels bok i det kristne kallar det gamle testamentet:
14 men Amnon ville ikkje høyra på henne. Han tok henne med makt, krenkte henne og låg med henne.
Etterpå blei han fylt av eit brennande hat til henne.
Han ropa på tenesteguten sin og sa: «få henne ut herifrå og steng døra etter henne!»[…]
18 Tamar hadde på seg ein forseggjord kjole, for slik gjekk kongsdøtrene kledde så lenge dei var jomfruer. Tenaren viste henne ut or huset og stengde døra etter henne.
19 tamar strødde støv på hovudet, reiv sund den fine kjolen ho hadde på seg, og med handa på hovudet gjekk ho skrikande bort.
20 då sa Absalom, bror hennar, til henne: «har Amnon, bror din, vore saman med deg?
Tei no stilt, syster, han er bror din. Ta deg ikkje nær av dette!»
Så vart tamar sitjande einsam og forlaten heime hos Absalom, bror sin.
Tamar fins. I bibelen, i tradisjonen. I verda. Her og no: ei kvinne krenka, trakkasert. Voldtatt. Og som har blitt bedt om å teia. Tei no stilt!
No erfarer vi og høyrer kvinner som i heilag vreide seier : no er det nok!
Teiekulturen er sterk i kyrkja og andre religiøse samanhengar. Eg blei ikkje kjent med Tamar før eg blei vaksen. Ho var blitt bett om å teia. Ho skulle ikkje nemnast.
Eller om ho blei nemnt, blei det sagt at det nok var hennar skyld: kvinner er jo so freistande.
Skam, skuld blir ofte forsterka i religiøse rom.
Korleis kan vi bryte med desse mønstera?
Korleis frå fram tale i teiekulturar?
Kyrkja jobbar med saker som omhandlar yrkesetikk, krenkelsar og overgrep.
Men alt er ikkje på stell.
Kirkelig ressurssenter mot vold og seksuelle overgrep fortel: Stadige bagatelliseringar. Mange synes det er krevjande å akseptere at det er heilt vanlege, godt fungerande menneske som misbruker makta og posisjonen og rolla si.
Vi treng mee – too. Kampanjen livsviktige for det dreier seg om.
Sannheit og rettferdigheit.
Mee-too er skam-drepande!
Det kan vere ei renselse dette, som er til gode for heile samfunnet.
Kvinner i alle trusamfunn, vi vil høyre de fortelje!
Vi tåler opprør og fortvilelse!
Fordi vi er så mange no.
Fordi vi er sterke saman